VAN HẰNG NHIỆT (Thermosat) ĐỪNG ĐỢI ĐẾN LÚC HƯ MỚI THAY
Một trong các thiết bị quan trọng trong hệ thống làm mát trong động cơ xe ô tô là cái Van Hằng Nhiệt (VHN). Ngày nay bất kỳ động cơ xe hơi nào làm mát bằng chất lỏng cũng phải có cái VHN này.
Hiệu suất làm việc của động cơ xe ô tô đạt tối ưu nhất là khi đạt đủ độ nóng cần thiết, Hầu hết động cơ xe ô tô hoạt động tối ưu nhất khi nhiệt độ làm mát khoảng 85-96 C, ở nhiệt độ này thì hòa khí đi vào buồng đốt được đốt cháy hoàn toàn. Nhưng với các siêu xe, xe đua thì hiệu suất động cơ đạt tối ưu nhất ở nhiệt độ cao hơn nhiều, nhưng nhiệt độ cao hơn thì các chất liệu của các chi tiết trong động cơ, trong hầm máy như ron cao su, chi tiết nhựa phải có chất lượng chịu nhiệt cao hơn, đắt tiền hơn.
Cho nên nếu nghĩ động cơ càng mát càng tốt là sai lầm. Đối với xe ô tô thông thường, động cơ duy trì ở nhiệt độ nóng ở khoảng 95-96C là tốt nhất, chính vì vậy xe chạy ở thời tiết lạnh sẽ hao xăng hơn ở thời tiết nóng.
VHN CÓ 2 CHỨC NĂNG:
1. Giúp động cơ đạt đến nhiệt độ tối ưu trong thời gian nhanh nhất:
Khi khởi động động cơ nguội, VHN đóng, chặn dòng nước làm mát từ bơm nước không đi ra két nước, buộc dòng nước phải tuần hoàn trong động cơ giúp nhiệt độ nước làm mát tăng càng nhanh càng tốt đến nhiệt độ tối ưu giúp động cơ tiết kiệm nhiên liệu trong khoảng thời gian khởi động máy nguội. Vì sao tiết kiệm nhiên liệu: khi động cơ nguội, cảm biến nhiệt độ nước đưa tín hiệu đến ECU từ đó ECU điều khiển các béc phun nhiên liệu vào buồng đốt nhiều hơn dẫn đến tua máy sẽ cao, mục đích là để động cơ nhanh nóng, nếu VHN hoạt động tốt (không bị kẹt, tình trạng đóng van khi nhiệt độ thấp) thì nước làm mát sẽ nhanh chóng nóng lên và cảm biến nhiệt độ nước đưa tín hiệu nhiệt độ càng lúc càng cao đến ECU đk các béc phun nhiên liệu càng lúc càng ít dẫn tua máy cũng sẽ giảm nhanh.
2. Giữ ổn định nhiệt độ nước làm mát
Nếu đúng theo tên tiếng tây và theo chức năng của nó trong động cơ thì phải gọi nó VAN ĐIỀU NHIỆT hoặc VAN ỔN ĐỊNH NHIỆT mới đúng.
VHN có cấu tạo như trong hình. Bên trong ống bằng đồng là sáp đặc biệt (thermostat wax) (cũng là sáp nhưng không phải sáp đèn cầy nhé, sáp đèn cầy có chuỗi carbon rất dài, còn sáp trong VHN có chuỗi carbon ngắn)). Ở nhiệt độ bình thường thì sáp này ở thể rắn, sáp này bắt đầu tan chảy ở nhiệt độ khoảng 82 C tùy theo loại xe, tùy theo VHN (VHN xe grandis là 82 C, thông số nhiệt độ này được đóng trên VHN). Sáp tan chảy làm tăng thể tích sáp, tạo áp lực đẩy piston lên thắng lực của lò xo để mở van, nhiệt độ càng cao thể tích càng tăng, van mở càng nhiều. Van mở nước mát từ động cơ sẻ chảy vào két nước để làm mát và nước đã làm mát từ két nước sẽ chảy về động cơ giải nhiệt cho động cơ. VHN mở hoàn toàn ở nhiệt độ từ 95 C trở lên (bằng VHN xe grandis), khi tốc độ nước lưu thông từ bơm qua két nước rồi vào lại động cơ là lớn nhất để giải nhiệt nhanh nhất.
Vì vậy khi chúng ta vận hành động cơ xe ô tô, VHN có chức năng ổn định nhiệt độ càng gần nhiệt độ vận hành bình thường càng tốt, từng loại xe khác nhau thì nhiệt độ này khác nhau. Xe grandis thì nhiệt độ vận hành bình thường là khoảng 95 C.
PHÂN LOẠI VHN
Theo e biết thì có 2 loại VHN: 1 là VHN thông thường hoạt động cơ học dựa vào tính chât vật lý của chất sáp như e đề cập ở trên. 2 là VHN điều khiển bằng điện.
1. VHN thông thường: như e đề cập ở trên, nhưng cấu tạo cũng có 2 loại: 1 loại thì không có đĩa van nhỏ thứ 2 ở bên dưới, 1 loại thì có đĩa van thứ 2 ở dưới như trong hình (VHN grandis có đĩa van thứ 2). Van thứ 2 có chức năng giảm dòng chảy của nước tuần hoàn trong động cơ để nước ra két nước nhiều nhất. Và dĩa này không thể đóng hoàn toàn do cấu tạo vật lý.
2. VHN điện: E xin nói sơ qua VHN điện theo hiểu biết của em. Trên các xe đời mới, xe dung tích lớn, nhiệt độ nước làm mát để động cơ hoạt động tối ưu là cao hơn các xe thông thường. VHN điện có cấu tạo cũng tương tự như VHN cổ điển, cũng có chất sáp ở trong ống đồng. Nhưng bên trong ống đồng có thêm thiết bị gia nhiệt cưỡng bức vào sáp. Nếu chỉ đợi sáp thay đổi thể tích dựa vào nhiệt độ của nước làm mát không thì van sẽ đóng mở chậm do thời gian đáp ứng của sáp với sự thay đổi nhiệt độ là chậm, vì vậy gia nhiệt cưỡng bức để thời gian đóng mở đáp ứng nhanh hơn. Dòng điện để thiết bị gia nhiệt được điều khiển bằng ECU. Tín hiệu điều khiển đến VHN phụ thuộc vào nhiệt độ môi trường, tốc độ xe, vòng tua máy, độ dốc xe chạy. Vd: khi xe chạy ở đường lên dốc ECU sẽ điều khiển gia nhiệt VHN đóng hoàn toàn van thứ 2 không cho nước tuần hoàn trong động cơ, nước chỉ chảy qua két nước, lúc này hiệu quả giải nhiệt sẽ cao hơn loại động cơ sử dụng VHN thông thường. Ngược lại khi xe xuống dốc, ECU sẽ đk VHN mở bớt van thứ 2 để duy trì 2 dòng nước tuần hoàn trong động cơ và tuần hoàn qua két nước.
KHI NÀO THAY VHN
Vậy câu hỏi là tuổi thọ của VHN và khi nào nên thay. Về tuổi thọ thì nếu động cơ xe hoạt động chuẩn nhiệt độ, nước làm mát chuẩn thì tuổi thọ VHN lên đến hàng chục năm. Nhưng vì lý do nào đó nước làm mát đóng cặn, oxy hóa bám vào thành ống đồng và piston đẩy đĩa van gây ra kẹt van thì VHN đã bị hỏng.
Kẹt van thì có 2 kiểu: 1 là kẹt không mở được: nước chỉ tuần hoàn trong động cơ không ra được két nước gây sôi nước sẽ làm cho nhẹ thì bục ống nước họng ga, ống nước dàn sưởi, nặng thì lúp pê máy, thổi ron quy lát…. 2 là kẹt luôn luôn mở: máy lâu nóng gây hao xăng.
E xin đặt 1 câu hỏi để các bác tự so sánh nhé: giá trị của cái VHN (Part No.: MD315301) mua trong hãng Mitsu là 436 ngàn chưa thuế, và khi xe bị sôi nước, lúp pê thì chi phí bổ máy, đại tu máy khoảng vài chục triệu. Vậy thì giá trị của VHN rất là nhỏ bé nhưng khi nó bị hỏng thì gây ra thiệt hại vô cùng to lớn. Vì vậy NÊN THAY VHN TRƯỚC KHI NÓ CÓ TRIỆU CHỨNG HỎNG.
Các phụ tùng khác có thể lúc hư mới thay, xe grandis thì tuổi đời trên chục năm rồi theo em các bác thay khi xe đã chạy khá lâu mà chưa thay thì hãy kết hợp lúc thay nước làm mát, hoặc thay ống nước thì thay luôn cái VHN. Và nếu có xe nào đó đã bị sôi nước, lúp pê bởi lý do nào khác không phải do VHN thì khi đó các bác nên đưa cái VHN này vào list thay luôn, bởi vì ở nhiệt độ quá cao chất sáp trong ống đồng sẽ bị hỏng không còn tính chất vật lý ban đầu của nó.
Cách thử VHN các bác xem video nhé.
https://www.facebook.com/groups/grandisvietnam.group/permalink/2088127581243042/
Một trong các thiết bị quan trọng trong hệ thống làm mát trong động cơ xe ô tô là cái Van Hằng Nhiệt (VHN). Ngày nay bất kỳ động cơ xe hơi nào làm mát bằng chất lỏng cũng phải có cái VHN này.
Hiệu suất làm việc của động cơ xe ô tô đạt tối ưu nhất là khi đạt đủ độ nóng cần thiết, Hầu hết động cơ xe ô tô hoạt động tối ưu nhất khi nhiệt độ làm mát khoảng 85-96 C, ở nhiệt độ này thì hòa khí đi vào buồng đốt được đốt cháy hoàn toàn. Nhưng với các siêu xe, xe đua thì hiệu suất động cơ đạt tối ưu nhất ở nhiệt độ cao hơn nhiều, nhưng nhiệt độ cao hơn thì các chất liệu của các chi tiết trong động cơ, trong hầm máy như ron cao su, chi tiết nhựa phải có chất lượng chịu nhiệt cao hơn, đắt tiền hơn.
Cho nên nếu nghĩ động cơ càng mát càng tốt là sai lầm. Đối với xe ô tô thông thường, động cơ duy trì ở nhiệt độ nóng ở khoảng 95-96C là tốt nhất, chính vì vậy xe chạy ở thời tiết lạnh sẽ hao xăng hơn ở thời tiết nóng.
VHN CÓ 2 CHỨC NĂNG:
1. Giúp động cơ đạt đến nhiệt độ tối ưu trong thời gian nhanh nhất:
Khi khởi động động cơ nguội, VHN đóng, chặn dòng nước làm mát từ bơm nước không đi ra két nước, buộc dòng nước phải tuần hoàn trong động cơ giúp nhiệt độ nước làm mát tăng càng nhanh càng tốt đến nhiệt độ tối ưu giúp động cơ tiết kiệm nhiên liệu trong khoảng thời gian khởi động máy nguội. Vì sao tiết kiệm nhiên liệu: khi động cơ nguội, cảm biến nhiệt độ nước đưa tín hiệu đến ECU từ đó ECU điều khiển các béc phun nhiên liệu vào buồng đốt nhiều hơn dẫn đến tua máy sẽ cao, mục đích là để động cơ nhanh nóng, nếu VHN hoạt động tốt (không bị kẹt, tình trạng đóng van khi nhiệt độ thấp) thì nước làm mát sẽ nhanh chóng nóng lên và cảm biến nhiệt độ nước đưa tín hiệu nhiệt độ càng lúc càng cao đến ECU đk các béc phun nhiên liệu càng lúc càng ít dẫn tua máy cũng sẽ giảm nhanh.
2. Giữ ổn định nhiệt độ nước làm mát
Nếu đúng theo tên tiếng tây và theo chức năng của nó trong động cơ thì phải gọi nó VAN ĐIỀU NHIỆT hoặc VAN ỔN ĐỊNH NHIỆT mới đúng.
VHN có cấu tạo như trong hình. Bên trong ống bằng đồng là sáp đặc biệt (thermostat wax) (cũng là sáp nhưng không phải sáp đèn cầy nhé, sáp đèn cầy có chuỗi carbon rất dài, còn sáp trong VHN có chuỗi carbon ngắn)). Ở nhiệt độ bình thường thì sáp này ở thể rắn, sáp này bắt đầu tan chảy ở nhiệt độ khoảng 82 C tùy theo loại xe, tùy theo VHN (VHN xe grandis là 82 C, thông số nhiệt độ này được đóng trên VHN). Sáp tan chảy làm tăng thể tích sáp, tạo áp lực đẩy piston lên thắng lực của lò xo để mở van, nhiệt độ càng cao thể tích càng tăng, van mở càng nhiều. Van mở nước mát từ động cơ sẻ chảy vào két nước để làm mát và nước đã làm mát từ két nước sẽ chảy về động cơ giải nhiệt cho động cơ. VHN mở hoàn toàn ở nhiệt độ từ 95 C trở lên (bằng VHN xe grandis), khi tốc độ nước lưu thông từ bơm qua két nước rồi vào lại động cơ là lớn nhất để giải nhiệt nhanh nhất.
Vì vậy khi chúng ta vận hành động cơ xe ô tô, VHN có chức năng ổn định nhiệt độ càng gần nhiệt độ vận hành bình thường càng tốt, từng loại xe khác nhau thì nhiệt độ này khác nhau. Xe grandis thì nhiệt độ vận hành bình thường là khoảng 95 C.
PHÂN LOẠI VHN
Theo e biết thì có 2 loại VHN: 1 là VHN thông thường hoạt động cơ học dựa vào tính chât vật lý của chất sáp như e đề cập ở trên. 2 là VHN điều khiển bằng điện.
1. VHN thông thường: như e đề cập ở trên, nhưng cấu tạo cũng có 2 loại: 1 loại thì không có đĩa van nhỏ thứ 2 ở bên dưới, 1 loại thì có đĩa van thứ 2 ở dưới như trong hình (VHN grandis có đĩa van thứ 2). Van thứ 2 có chức năng giảm dòng chảy của nước tuần hoàn trong động cơ để nước ra két nước nhiều nhất. Và dĩa này không thể đóng hoàn toàn do cấu tạo vật lý.
2. VHN điện: E xin nói sơ qua VHN điện theo hiểu biết của em. Trên các xe đời mới, xe dung tích lớn, nhiệt độ nước làm mát để động cơ hoạt động tối ưu là cao hơn các xe thông thường. VHN điện có cấu tạo cũng tương tự như VHN cổ điển, cũng có chất sáp ở trong ống đồng. Nhưng bên trong ống đồng có thêm thiết bị gia nhiệt cưỡng bức vào sáp. Nếu chỉ đợi sáp thay đổi thể tích dựa vào nhiệt độ của nước làm mát không thì van sẽ đóng mở chậm do thời gian đáp ứng của sáp với sự thay đổi nhiệt độ là chậm, vì vậy gia nhiệt cưỡng bức để thời gian đóng mở đáp ứng nhanh hơn. Dòng điện để thiết bị gia nhiệt được điều khiển bằng ECU. Tín hiệu điều khiển đến VHN phụ thuộc vào nhiệt độ môi trường, tốc độ xe, vòng tua máy, độ dốc xe chạy. Vd: khi xe chạy ở đường lên dốc ECU sẽ điều khiển gia nhiệt VHN đóng hoàn toàn van thứ 2 không cho nước tuần hoàn trong động cơ, nước chỉ chảy qua két nước, lúc này hiệu quả giải nhiệt sẽ cao hơn loại động cơ sử dụng VHN thông thường. Ngược lại khi xe xuống dốc, ECU sẽ đk VHN mở bớt van thứ 2 để duy trì 2 dòng nước tuần hoàn trong động cơ và tuần hoàn qua két nước.
KHI NÀO THAY VHN
Vậy câu hỏi là tuổi thọ của VHN và khi nào nên thay. Về tuổi thọ thì nếu động cơ xe hoạt động chuẩn nhiệt độ, nước làm mát chuẩn thì tuổi thọ VHN lên đến hàng chục năm. Nhưng vì lý do nào đó nước làm mát đóng cặn, oxy hóa bám vào thành ống đồng và piston đẩy đĩa van gây ra kẹt van thì VHN đã bị hỏng.
Kẹt van thì có 2 kiểu: 1 là kẹt không mở được: nước chỉ tuần hoàn trong động cơ không ra được két nước gây sôi nước sẽ làm cho nhẹ thì bục ống nước họng ga, ống nước dàn sưởi, nặng thì lúp pê máy, thổi ron quy lát…. 2 là kẹt luôn luôn mở: máy lâu nóng gây hao xăng.
E xin đặt 1 câu hỏi để các bác tự so sánh nhé: giá trị của cái VHN (Part No.: MD315301) mua trong hãng Mitsu là 436 ngàn chưa thuế, và khi xe bị sôi nước, lúp pê thì chi phí bổ máy, đại tu máy khoảng vài chục triệu. Vậy thì giá trị của VHN rất là nhỏ bé nhưng khi nó bị hỏng thì gây ra thiệt hại vô cùng to lớn. Vì vậy NÊN THAY VHN TRƯỚC KHI NÓ CÓ TRIỆU CHỨNG HỎNG.
Các phụ tùng khác có thể lúc hư mới thay, xe grandis thì tuổi đời trên chục năm rồi theo em các bác thay khi xe đã chạy khá lâu mà chưa thay thì hãy kết hợp lúc thay nước làm mát, hoặc thay ống nước thì thay luôn cái VHN. Và nếu có xe nào đó đã bị sôi nước, lúp pê bởi lý do nào khác không phải do VHN thì khi đó các bác nên đưa cái VHN này vào list thay luôn, bởi vì ở nhiệt độ quá cao chất sáp trong ống đồng sẽ bị hỏng không còn tính chất vật lý ban đầu của nó.
Cách thử VHN các bác xem video nhé.
https://www.facebook.com/groups/grandisvietnam.group/permalink/2088127581243042/