tìm hiểu về dây curoa mit

[Phan Grandis]

Bài này được bác frozet trình bày
Tuổi thọ định danh của hầu hết dây Curoa bất ky loại nào cũng có 3 dải: 10000h làm việc, 20000h làm việc và 30000h làm việc.

Dây trong ô tô thường là loại 20000h x 40km/h trung bình thì số km bác đi được phải lên đến 800000km mới phải thay. Tuy nhiên, do hệ số an toàn quá cao, lên đến 1:10 hay 1:20 nên một số bác sẽ thấy rằng được các nhà sản xuất khuyến cáo đi từ 40000 đến 80000 km cần phải thay dây.

20000h trong xe ô tô thì có vẻ ghê gớm, chứ trong công nghiệp thì 20000h / 20h/ngày / 300 ngày ~ 3.3 năm thôi ạ...

Dây hầu hết là theo tiêu chuẩn nên có kiểu dây ví dụ như

Đai thang thường A, B, C, D, E, F
Đai thang thường xẻ rãnh ngang: AX, BX, CX
Đai thang bản hẹp: 3V, 5V, 8V
Đai thang bản hẹp xẻ rãnh ngang: 3VX, 5VX, 8VX
Đai thang cải tiến: SPA, SPB, SPC
Đai thang cải tiến xẻ rãnh ngang: XPA, XPB, XPC

• Tiếp theo sau là chỉ số chiều dài lõi dây theo hệ inch hoạc hệt mét, đai thường thì A64 hoặc BX40 nghĩa là chiều dài dây là 64 inches và 40 inches, nhân 25.4mm lên là ra chiều dài chuẩn.
• Đai bản hẹp thì ví dụ như 5V1100 nghĩa là 110.0 inch, nhân 25.4mm là ra chiều dài. 3V330 nghĩa là chiều dài dây là 33.0 inch x 25.4mm là ra.
• Với đai cải tiến thì lại tính theo mm, ví dụ SPC4450 hay XPA1250 nghĩa là chiều dài lõi dây là 4450mm và 1250mm.

Ra ngoài mua dây chỉ việc đọc đúng Loại dây và chiều dài là mua về dùng được. Dây trong Grandis là loại đai thường hoặc đai cải tiến chứ ko có xẻ rãnh ngang, chắc là để cho rẻ, vì dây xẻ rãnh đắt hơn khoảng 20-30%.

Ngoài ra còn loại dây khác là dây đai đồng bộ, còn gọi là timing belt, cái này ở 1 số động cơ cũng có, giá thành cao hơn loại ở trên...

Hình ảnh thì em ko gửi vì có nhiều trên mạng lắm Theo kinh nghiệm thì chỉ cần cầm vào sợi dây là em có thể đoán được nó thuộc loại dây nào, chiều dài thì cần phải có thước đo mới chính xác.

 

[Phan Grandis]

Do độ bền định danh 10k-20k-30k này ít được nhắc tới nên thông thường các hãng sản xuất sẽ giấu đi hoặc chỉ nội bộ mới biết.

Hoặc các bác ra ngoài thị trường thì họ sẽ hỏi ví dụ như dây của Nhật, hãng Bando: Dây đỏ hay dây xanh hay dây trắng, tương ứng số giờ làm việc khác nhau.

Còn sau này các hãng khác như Gate, Optibelt thì họ chỉ nói là dây tao là dây tiêu chuẩn 20k, muốn có hơn thì dây xịn như Extra, Power...

Vấn đề co giãn của dây đai lại là vấn đề khác, chiều dài ở trên mình luôn nói là chiều dài "lõi dây đai" hay còn gọi là chiều dài danh nghĩa. Dây xịn thì lõi dây được bó chặt hơn dẫn đến việc dây bị giãn <1%-2%, dây dởm thì 3-5% sau 1 thời gian sử dụng, do vậy cần phải căng lại dây đối với hệ thống 2 pulley. Đối với động cơ xe thì có thể sẽ có thêm pulley căng đai (Tensioning Pulley) giúp căng đai tự động là 1 cơ cấu có... lò xo và pully luôn ép cho dây được căng.

Cao su bao lõi dây chỉ giúp tiếp xúc tốt hơn với Pulley chứ ít ảnh hưởng độ co giãn, là cái mà lõi dây quyết định độ bền, tuổi thọ, độ co giãn.

Quay lại việc bị trượt pulley là do khi nhiệt độ lên cao quá 60oC thì mặt tiếp xúc giữa cao su và pulley thép sẽ + thêm khoảng 15-20oC tức là 75-80oC, trong khi khuyến cáo sử dụng của dây curoa là dải nhiệt 70oC, có thể lên 80oC trong thời gian ngắn dẫn đến dây bị thoái hoá nhiệt, căng cứng, các vệt cứng này chà sát vào rãnh pulley khiến cho bề mặt rãnh pulley bị mài mòn rồi trở nên bóng loáng (sờ tay vào bề mặt trong của rãnh pulley sẽ cảm nhận được), lúc này profile của dây ko ăn khớp với profile của pulley khiến giảm ma sát và hiện tượng trượt bề mặt dây với pulley sẽ xảy ra. Để cải thiện tình hình này, thường các hãng sẽ yêu cầu thay cả dây curoa lẫn pulley.

Muốn dây tốt hơn, xịn hơn, đắt hơn và ít bị co giãn hơn thì có thể đặt hàng dây curoa lõi Kevlar, lõi sợi thuỷ tinh... thì tuổi thọ sẽ cao hơn.

Timing belt thì có loại khác sử dụng lõi thép cho các ứng dụng kéo tải nặng khi dây polimer ko chịu nổi tải.

 

[Phan Grandis]

Dây này tiếng Anh gọi là Ribbed Belt, tiếng Việt em toàn gọi là dây dai dẹt nhiều bản. Bảng thông số kỹ thuật như ảnh đi kèm, bác có thể tự xác định được dây nào qua bảng này bằng cách đo. Trừ khi sau này dây chuyên dụng dành cho 4B nó khác công nghiệp, nhưng em nghĩ là rất hiếm gặp loại phi tiêu chuẩn. 3 dấu "." trước mã dây là số bản (răng - rib) của dây.

Thông thường Ribbed Belt sẽ được dùng khi:

• Cần kéo nhiều hệ trục và pulley như bên dưới, có nhiều bản do vậy tiếp xúc với pulley nhiều rãnh có profile tương tự sẽ có độ ma sát rất cao so với dây thường.
• Cần độ uốn rất cao (belt thường thì có chu vi tối thiểu của pulley để có thể uốn, nhưng hầu hết là chỉ sử dụng kết nối trực tiếp 2 pulleys)
• Cơ cấu tự căng đai, dân dã hay gọi là tăng đơ (belt self-tensioning system)

Cấu trúc dây thường gặp sử dụng là lõi Polymer, sau này có thể có dây Kevlar.

Em ở bên công nghiệp năng nên kiến thức của em tập trung ở mảng công nghiệp nặng thôi, hàng cho xe thì cũng chỉ là 1 ứng dụng nhỏ bên công nghiệp nhưng em ít để ý.

Về mặt bảo trì dây thì... lý thuyết là tuyệt đối ko xịt hay rửa bất kỳ thứ gì vào dây curoa, nguyên nhân là trong chất bảo trì có 2 loại hoá chất là chất tẩy gỉ sét và chất bôi trơn, tẩy gỉ sét thì sẽ ăn mòn cao su, chất bôi trơn thì làm giảm ma sát giảm hiệu quả kéo dẫn đến nóng dây và còn làm hỏng dây nhanh hơn.

Do vậy, một số hãng có giới thiệu sản phẩm xịt bảo trì dây Curoa thì theo em đây là hình thức... quảng cáo là chính, hiệu quả nếu có cũng chả làm tăng được quá thời gian sử dụng thực tế của dây đâu, mà lại còn tạo cảm giác khiến cho các bác nghe... êm hơn tưởng là tốt nhưng hoá ra giảm tuổi thọ dây và pulley! Cái này chỉ xuất hiện bên 4B thì phải

Các cụ có quen bác nào làm bảo trì động cơ nhà máy thì hỏi các bác ấy là rõ ngay, muốn thay dây mới thì cứ xịt nước hoặc dầu vào là vài hôm thay cả cụm!

Thương hiệu dây curoa tốt trên thế giới có 2 hãng nổi tiếng là: Gate - US, Optibelt - Germany, rẻ tiền hơn và chất lượng tốt có Bando của Nhật, còn dòng phổ thông thì em ko bàn. Hiện nay OEM cung cấp dây cho xe ô tô chuẩn EU/US toàn là Gate/Optibelt thôi ạ, bên Asia mới xài dây Asia.

 

[Phan Grandis]

Mitsuboshi em gọi là dây hạng 2 thôi ạ, 3 ông em kể ở trên là Gate/Optibelt/Bando là 3 ông có số má nhất rồi!

Dây Mitsuboshi có doanh số rất tốt ở Việt Nam, chủ yếu là do rẻ, độ bền vừa phải, 6 tháng đến 1 năm thay 1 lần bên công nghiệp. Mấy nhà máy Trung Quốc/Đài Loan khá chuộng dây này, thương hiệu Nhật, Made In China...